انتشارات امیرکبیر ۱۳۵۸-۱۳۴۲

در سال‌ 1342 مؤسسه اميركبير 3 واحد جنبی به‌ نام‌های پرستو و سيمرغ‌ و كتاب‌های طلايی برای چاپ‌ آثار اختصاصی بوجود آورد، كه‌ اولی زير نظر آقايان‌ تينا و اسماعيل‌ شاهرودی و عبدالله توكل‌ و ايرج‌ قريب‌ به‌ چاپ‌ رمان‌های ايرانی و خارجی و دومی زير نظر آقای پرويز شهرياری به‌ چاپ‌ آثار علمی در قطع‌ جيبی فعاليت‌ داشت‌ و سومی با انتخاب‌ و نظارت‌ محمدرضا جعفری به‌ چاپ‌ خواندني‌هايی برای كودكان‌ و نوجوانان‌ در قطع‌های گوناگون‌ اختصاص‌ يافته‌ بود.

در سال‌ 1347 اميركبير نيمی از چاپخانه سپهر را خريداری كرد و بتدريج‌ اين‌ چاپخانه‌ به‌ عظيم‌ترين‌ و مجهزترين‌ چاپخانه بخش‌ خصوصی در ايران‌ برای چاپ‌ و صحافی كتاب‌ تبديل‌ گرديد.

در سال‌ 1349 به‌ منظور حمايت‌ و تشويق‌ از نويسندگان‌ و مترجمان‌ و نقاشان‌ جوان‌ كتاب‌ كودك‌، اميركبير با همكاری سازمان‌ همگام‌ و آقای نادر ابراهيمی اقدام‌ به‌ چاپ‌ كتابهايی برای كودكان‌ و نوجوانان‌ نمود.

در سال‌ 1350 اميركبير چاپ‌ نفيسی از شاهنامه فردوسی را منتشر كرد كه‌ بعدها به‌ شاهنامه اميركبير معروف‌ شد. كار تهيه‌ و تدارك‌ اين‌ شاهنامه‌ شانزده‌ سال‌ طول‌ كشيده‌ بود. تصحيح‌ اين‌ شاهنامه‌ توسط‌ دكتر محمدجعفر محجوب‌ از روی شاهنامه معروف‌ ژول‌ موهل‌ انجام‌ شده‌، كتابت‌ آن‌ به‌ خط‌ مرحوم‌ جواد شريفی و تابلوهای مينياتور اثر محمد بهرامی و تشعيرها و تذهيب‌ها كار مرحوم‌ استاد حسين‌ اسلاميان‌ و تصاوير سياه‌قلم‌ اثر علی‌اصغر معصومی است‌. در چاپ‌ متن‌ اين‌ شاهنامه‌ شش‌ رنگ‌ و در چاپ‌ مينياتورها و تشعيرهای آن‌ شانزده‌ رنگ‌ به‌كار رفته‌ است‌.

انتشار اين‌ شاهنامه‌ در آن‌ سال‌ با چنان‌ تحسين‌ و شگفتی روبرو گرديد كه‌ خبر انتشار آن‌ توسط‌ بخش‌ هنری خبرگزاري‌های جهان‌ به‌ دنيا مخابره‌ شد. اصل‌ خطی اين‌ شاهنامه‌ را به‌ موزه فردوسی در توس‌ اهداء نمودم‌ و اكنون‌ در آنجا نگاهداری و در معرض‌ بازديد مردم‌ قرار دارد. و نسخه‌های چاپی آن‌ نيز در قسمت‌ كتاب‌های شرقی بريتيش‌ ميوزيوم‌ لندن‌ و موزه‌های آرميتاژ لنينگراد و متروپوليتن‌ نيويورك‌ جزو آثار نفيس‌ ايرانی جای گرفته‌ است‌.

در سال‌ 1355 چون‌ سه‌ مؤسسه انتشاراتی ديگر به‌ نام‌های «شركت‌ سهامی كتابهای جيبی» و «شركت‌ سهامی انتشارات‌ خوارزمی» و «انتشارات‌ ابن‌سينا» به‌ علل‌ مختلف‌ دچار بحران‌ مالی شدند، با خريد سهام‌ و احياءِ آنها «گروه‌ انتشاراتی اميركبير» پايه‌گذاری شد و عملاً بزرگ‌ترين‌ واحد انتشاراتی خصوصی ايران‌ بوجود آمد كه‌ تعداد كارمندان‌ و كارگران‌ آن‌ در بخش‌های مختلف‌ مؤسسه اميركبير و چاپخانه سپهر به‌ هفتصد نفر می‌رسيد.

در سال‌ 1356 اميركبير امتياز دايره‌المعارف‌ فارسی مصاحب‌ و كليه متعلقات‌ آن‌ را كه‌ دچار ركود و توقف‌ شده‌ بود، خريداری كرده‌ و كار تدوين‌ و نشر آن‌ را مجدداً به‌ جريان‌ انداخت‌ و پس‌ از 12 سال‌ كه‌ از انتشار جلد اول‌ آن‌ گذشته‌ بود، جلد دوم‌ در سال‌ 1357 منتشر گرديد و جلد سوم‌ نيز در جريان‌ چاپ‌ بود كه‌ در اختيار متصرفين‌ فعلی اميركبير قرار گرفت‌ و اكنون‌ سالهاست‌ كه‌ حروفچينی و تصحيح‌ آن‌ به‌ پايان‌ رسيده‌ و منتشر نشده‌ است‌. (شهريور سال‌ 1357)

در سال‌ 1357 اميركبير چاپ‌ نفيسی از قرآن‌ كريم‌ را منتشر نمود كه‌ به‌ قرآن‌ اميركبير معروف‌ شده‌ است‌. كار تهيه‌ و تدارك‌ و تصحيح‌ اين‌ قرآن‌ 12 سال‌ به‌طول‌ انجاميده‌ بود. كتابت‌ اين‌ قرآن‌ به‌ خط‌ مرحوم‌ احمد زنجانی و تذهيب‌ها اثر ابراهيم‌ هاشمی است‌ و تصحيح‌ آن‌ را آقايان‌ حجت‌الاسلام‌ حاج‌ سيد صدرالدين‌ بلاغی و حجت‌الاسلام‌ حاج‌ ميرزا حسن‌ مسعودی انجام‌ داده‌اند. متن‌ اين‌ قرآن‌ در 9 رنگ‌ چاپ‌ شده‌ است‌ و اكنون‌ نفيس‌ترين‌ قرآن‌ تذهيبی جهان‌ به‌شمار می‌رود.

در سال‌ 1357 در كشاكش‌ مبارزات‌ ملت‌ ايران‌ و قبل‌ از پيروزی انقلاب‌ اسلامی، برای آشنايی مردم‌ با نظرات‌ حضرت‌ امام‌ و با اميد اينكه‌ سانسور شديد كتاب‌ از بين‌ می‌رود و فعاليت‌ مؤسسه اميركبير چندين‌ برابر خواهد شد، صدها هزار از تصاوير مختلف‌ و نطق‌ها و خطابه‌های ايشان‌ در چاپخانه سپهر به‌ نفقه‌ اميركبير چاپ‌ و به‌ رايگان‌ بين‌ مردم‌ منتشر می‌گرديد.

در سال‌ 1358 يك‌ سال‌ پس‌ از پيروزی انقلاب‌ اسلامی، مدت‌ هشت‌ ماه‌ به‌ حبس‌ افتادم‌ و از آن‌ پس‌ به‌ حكم‌ شعبه دوم‌ دادگاه‌ انقلاب‌ اسلامی كه‌ خدمات‌ مؤسسه اميركبير را مثبت‌ و مورد تأييد دانسته‌ بود، مقرر گرديد دوسوم‌ تشكيلات‌ مؤسسه اميركبير جهت‌ خدمت‌ به‌ معارف‌ اسلامی به‌ جامعه مدرسين‌ حوزه علميه قم‌ واگذار گردد و چون‌ جامعه محترم‌ مذكور به‌خاطر اطلاع‌ از عدم‌ رضايت‌ من‌، و حفظ‌ قداست‌ خود از پذيرفتن‌ آن‌ خودداری كرد، پس‌ از سه‌ سال‌ بلاتكليفی، در جلسه‌ای كه‌ در زندان‌ اوين‌ تشكيل‌ شده‌ بود و از ذكر ماجرايی كه‌ در آن‌ جلسه‌ بر من‌ گذشت‌ در اينجا خودداری می‌نمايم‌، كليه تشكيلات‌ و فروشگاهها و انبارها و چاپخانه‌ و صحافی و املاك‌ و فيلم‌ها و زينك‌ها و امتيازات‌ كتاب‌ها و سهام‌ شركت‌های مذكور و سهام‌ فرزندانم‌ كه‌ در مؤسسه اميركبير اشتغال‌ داشتند، به‌علاوه مطالبات‌ و وجوه‌ نقد و موجودی كاغذ و مقوا و لوازم‌ چاپ‌ و ساير متعلقات‌ مؤسسه اميركبير در اختيار سازمان‌ تبليغات‌ اسلامی كه‌ هيچ‌ ارتباطی با حكم‌ صادره‌ نداشت‌ قرار گرفت‌، و فعلاً به‌ تجديد چاپ‌ كتاب‌های گذشته اميركبير اكتفا می‌كند.

در آخرين‌ سال‌ فعاليت‌ خود، اميركبير نزديك‌ به‌ چهارصد و هشتاد (480) عنوان‌ كتاب‌ در هشت‌ ميليون‌ (000 , 000 , 8) نسخه‌ چاپ‌ و منتشر نمود كه‌ از آن‌ ميان‌ بيش‌ از يكصد و پنجاه‌ عنوان‌ برای اولين‌ بار چاپ‌ گرديد. در اين‌ هنگام‌ برای نزديك‌ به‌ چهارصد (400) عنوان‌ كتاب‌ با مؤلفين‌ و مترجمين‌ قرارداد منعقد شده‌ بود كه‌ بايد برای اولين‌ بار چاپ‌ می‌گرديد و حدود صد و پنجاه‌ (150) عنوان‌ از آنها در بخش‌های حروفچينی يا فيلمبرداری يا ويرايش‌، و يا زير چاپ‌ و در دست‌ صحافی و آماده انتشار بود.

اولين‌ اثری كه‌ اميركبير به‌عنوان‌ تيمن‌ و تبرك‌ در آغاز كار خود (يعنی سال‌ 1328) منتشر كرد و جزوه‌ای است‌ به‌نام‌ نماز كه‌ با نظر مرحوم‌ آيت‌الله حاج‌ ميرزا حليل‌ كمره‌ای تصحيح‌ شده‌ بود و آخرين‌ اثری كه‌ منتشر نمود (در سال‌ 1358) كتابی است‌ نفيس‌ و محققانه‌ به‌نام‌ مكه مكرمه‌ و مدينه منوره‌ به‌ ترجمه آقای احمد آرام‌ كه‌ اندكی پس‌ از انتشار آن‌ به‌ حبس‌ افتادم‌.